Οι σημειώσεις που ακολουθούν χρησίμευσαν ως βάση για την εισήγηση του Christian Varquat στη συνεδρίαση του Γραφείου της 4ης Διεθνούς τον Οκτώβριο του 2025.
1. Συνέχιση των ρωσικών επιθέσεων του Πούτιν στην Ουκρανία
Η μεγάλης κλίμακας ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος έχουν ξεπεράσει τα τρεισήμισι χρόνια.
- Στο μέτωπο, οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν τις επιθέσεις κατά μήκος του μετώπου και προχωρούν, αν και πολύ αργά στις περιοχές Ντονμπάς, Χαρκίβ, Ζαπορίζια και Ντνίπρο, με τεράστιες απώλειες... και οι Ουκρανοί αντέχουν παρά την εξάντληση και τις αντικοινωνικές πολιτικές της ουκρανικής κυβέρνησης. Η χρήση drones κάθε είδους παίζει σημαντικό ρόλο.
- Ο Πούτιν εντείνει την πολιτική του να βομβαρδίζει συνεχώς πόλεις και υποδομές, ιδίως ενεργειακές, σε όλη την Ουκρανία. Με λιγότερα πυραύλους, αλλά πολύ περισσότερα drones.
- Παρατηρείται επίσης η βίαιη ρωσοποίηση των κατεχόμενων περιοχών: σκληρή καταστολή, κατάληψη ιδιοκτησιών από Ρώσους που έχουν μεταφερθεί από μακριά, επιβολή ρωσικών διαβατηρίων και εκπαίδευσης, αναγκαστική στρατολόγηση στο ρωσικό στρατό και πολιτική απαγωγής δεκάδων χιλιάδων παιδιών για να ρωσοποιηθούν.
2. Η εναλλακτική του Τραμπ
- Σύνοδος κορυφής του Άνκορατζμ στις 15 Αυγούστου 2025: Ο Πούτιν κέρδισε την αναγνώριση/εκτίμηση του Τραμπ, τα επιχειρήματα είναι διχασμένα σε ορισμένα σημεία (απόδοση της ευθύνης του πολέμου στον Μπάιντεν και στους Ευρωπαίους, η Κριμαία θα ήταν ρωσική...).
- Μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου θα ήταν κοντά (αλλά χωρίς να ξεκινήσει με κατάπαυση του πυρός), όλη η πίεση ασκείται στην Ουκρανία... αλλά και δεν υπάρχει καμία συγκεκριμένη πρόοδος.
- Ο Τραμπ έδειξε την ανυπομονησία του τις επόμενες εβδομάδες: αρχικά αρνήθηκε και στη συνέχεια συμφώνησε να προμηθεύσει όπλα στην Ουκρανία, άσκησε πιέσεις στον Ζελένσκι να παραχωρήσει εδάφη, στη συνέχεια στον Πούτιν, ανακοίνωσε τη σύνοδο κορυφής της Βουδαπέστης στα τέλη Οκτωβρίου, η οποία στη συνέχεια ακυρώθηκε, ανακοίνωσε κυρώσεις κατά της Ρωσίας, οι οποίες στη συνέχεια μετριάστηκαν... Ο Τραμπ επιδιώκει μια συμφωνία όπως αυτή για τη Γάζα.
3. Οι ρωσικές προκλήσεις στην Ευρώπη τον Σεπτέμβρη... και οι αντιδράσεις
- Είδαμε πολλά drones και στρατιωτικές πτήσεις του Πούτιν προς τις ευρωπαϊκές χώρες: Ιούλιο στη Λιθουανία, 10/09 drones στην Πολωνία, 13/09 drones στη Ρουμανία, 19/09 Mig στην Εσθονία, 25/09 Mig στη Λετονία; drones πάνω από αεροδρόμια στη Δανία, τη Σουηδία, τη Νορβηγία, τη Λιθουανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και το Βέλγιο.
- Ο ρωσικός «σκιώδης στόλος» συνεχίζει να μεταφέρει προϊόντα για εξαγωγές και να πραγματοποιεί μικροπροκλήσεις για να δοκιμάσει τις ευρωπαϊκές αντιδράσεις.
- Οι ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις συνεχίζονται, προσπάθειες πολιτικής αποσταθεροποίησης, πιέσεις στις εκλογές στη Μολδαβία -και αλλού;...
--> Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιταχύνει με κόπο την υποστήριξή της προς την Ουκρανία... και αποφασιστικά τη βιομηχανική της πολιτική για επανεξοπλισμό!
4. Πραγματικότητες και αντιφάσεις της δυναμικής του ευρωπαϊκού επανεξοπλισμού
- Υπάρχει ένας πραγματικός φόβος για τη φασίζουσα Ρωσία του Πούτιν... και για τις ΗΠΑ του Τραμπ στην κοινή γνώμη των περισσότερων ευρωπαϊκών χωρών, με την εξαίρεση της ακροδεξιάς.
- Υπάρχει μια εργαλειοποίηση του φόβου αυτού από τις κυβερνήσεις για να νομιμοποιήσουν τον επανεξοπλισμό, με μια διπλή δημοκρατική ρητορική απέναντι στη Ρωσία, το Ισραήλ και τις δικτατορίες του Νότου.
- Μπορούμε να δούμε πόσο ασυνεπής υπήρξε η βοήθεια προς την Ουκρανία από τις κύριες ευρωπαϊκές δυνάμεις από τον Φεβρουάριο του 2022, αντίθετα από τα τα κράτη της Ανατολικής και της Βόρειας Ευρώπης: προσπάθειες συμβιβασμού με τον Πούτιν (Σολζ, Μακρόν), αποστολές όπλων που ήταν πολύ πιο στα λόγια από ό,τι στην πράξη, όπως και οι κυρώσεις κατά των Ρώσων υπευθύνων.
- Νεοφιλελεύθερες πολιτικές απαιτούνται, ακόμη και όταν αυτές αποδυναμώνουν πολύ απτά τους Ουκρανούς, ενώ το χρέος αποτελεί μέσο για να αυξηθεί η εξάρτηση της Ουκρανίας.
- Αυτό που αναδιπλώνεται είναι ένας θανατερός προσανατολισμός για επανεξοπλισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κάθε ευρωπαϊκού κράτους: πρόκειται για την (αβέβαιη;) διατύπωση μιας «Ευρώπης της άμυνας» απέναντι στον ανταγωνισμό και στην παγκόσμια οικονομική κρίση, κάτω από την πίεση των ΗΠΑ (υπέρ του Τραμπ/κατά του Τραμπ -ανάλογα με την περίσταση), σε ευθυγράμμιση με το ΝΑΤΟ και την «Ευρώπης-φρούριο»!!!
Μετά από μια σημαντική μείωση μετά το 1991, είδαμε να διπλασιάζονται οι ευρωπαϊκοί αμυντικοί προϋπολογισμοί μέσα σε 20 χρόνια (ειδικά τα τελευταία 10 χρόνια), αλλά με πολύ μικρό συντονισμό σε βιομηχανική και στρατιωτική μετάφραση. Αυτοί οι προϋπολογισμοί αντιπροσωπεύουν σήμερα το 2% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ (ΗΠΑ 3,1%). Με προβλεπόμενη αύξηση +19% το 2024, +7,2% το 2025.
Αυτή η μιλιταριστική επιτάχυνση ξεκίνησε πρώτα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία 4,8% του ΑΕΠ), στη συνέχεια στη Γερμανία (+20% το 2026), στη Γαλλία (+13% το 2026), στο Ηνωμένο Βασίλειο...
Ο στόχος είναι να διπλασιαστούν και πάλι αυτοί οι προϋπολογισμοί έως το 2035, ώστε να φθάσουν το 3,5% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ.
5. Πώς να καταπολεμήσουμε τον επανεξοπλισμό και να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα των λαών;
- Η Ουκρανία είναι απλώς το πρόσχημα, καθώς η στρατιωτική στήριξη της αυτοάμυνάς της είναι δυνατή χωρίς να αυξηθούν οι στρατιωτικοί προϋπολογισμοί σε βάρος των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προϋπολογισμών (μεταξύ άλλων, χρησιμοποιώντας τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία του ρωσικού κράτους, των μεγάλων ρωσικών επιχειρήσεων και των Ρώσων ολιγαρχών).
- Ο αγώνας κατά του ακροδεξιού λαϊκισμού είναι πρωτίστως κοινωνικοπολιτικός και δημοκρατικός.
- Τα θέματα άμυνας μας ενδιαφέρουν, είναι αναμφισβήτητο ότι το ρωσικό καθεστώς επικεντρώνεται όλο και περισσότερο σε μια ιμπεριαλιστική και πολεμική λογική, συγκεντρώνοντας τα στρατιωτικά του μέσα, το οποίο αποτελεί τμήμα της πολιτικής του για υποδούλωση του λαού του προκειμένου να επιβιώσει.
Αλλά οι σκέψεις και τα συμπεράσματά μας είναι φυσικά διαφορετικά από αυτά των καπιταλιστών και των υπηρέτων τους. Ο οδηγός μας είναι η λαϊκή χειραφέτηση, η δημοκρατία και η απόδοση πόρων πρωτίστως στην κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη.
Υπάρχουν μαθήματα από την ουκρανική αντίσταση, θετικά και αρνητικά, και πρέπει να γίνουν νέες επεξεργασίες για να έχουμε μια ανεξάρτητη πολιτική!
- Πρέπει να συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε και να συνδεόμαστε με τους Ουκρανούς συντρόφους μας από το Sotsialnyi Rukh και με τις δυνάμεις της κοινωνίας των πολιτών που στην Ουκρανία αγωνίζονται σε δύο μέτωπα: ενάντια στην ιμπεριαλιστική εισβολή του Πούτιν και ενάντια στη νεοφιλελεύθερη και διεφθαρμένη κυβέρνησή τους (τον Αύγουστο είδαμε σε ευρεία κλίμακα την υλοποίηση αυτής της κατεύθυνσης).
- Πρέπει επίσης να υποστηρίζουμε τους Ρώσους αντιφρονούντες που μοιράζονται αυτή την άποψη.
- Πρέπει να προσπαθήσουμε να ενισχύσουμε τις ευρωπαϊκές αριστερές δυνάμεις που είναι διεθνιστικές, αντικαπιταλιστικές, αντι-αποικιοκρατικές και αντιτίθενται στον αντικοινωνικό και αντιπεριβαλλοντικό επανεξοπλισμό.
Για παράδειγμα, μέσα από ευρωπαϊκές συνδιασκέψεις κοινωνικών κινημάτων, όπως αυτή που πραγματοποιήθηκε στην Βρυξέλλες την περασμένη άνοιξη και που πρόκειται να επαναληφθεί στο Παρίσι τον Ιούνιο του 2026.
27 Οκτωβρίου 2025
Μετάφραση: ΤΠΤ – “4”