Οι πλούσιοι μάς κάνουν να πληρώνουμε για τα κέρδη τους! Να κινητοποιηθούμε ενάντια στην αύξηση του κόστους ζωής
Εδώ και πολλούς μήνες, απεργιακά κινήματα και λαϊκές κινητοποιήσεις αντίστασης στην έκρηξη του κόστους ζωής αναπτύσσονται στην Ευρώπη –εντός και εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η τιμή της ενέργειας, των τροφίμων, των ενοικίων, των συγκοινωνιών έχει αυξηθεί στη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών σε όλες τις χώρες, επιδεινώνοντας τις βιοτικές συνθήκες των εργατικών τάξεων που βρίσκονταν ήδη την προηγούμενη περίοδο κάτω από τη σκληρή επίθεση της επισφαλούς απασχόλησης, των απολύσεων στη διάρκεια της επιδημίας και της πτώσης των πραγματικών μισθών και επιδομάτων.
Από 2,6% και 2,5% αντίστοιχα σε ΕΕ-27 και Ηνωμένο Βασίλειο το 2021, τον Αύγουστο του 2022 ο ετήσιος τιμαριθμικός πληθωρισμός έφτασε σε 10,5% και 9,9%, με 12% και 13.1% για τα τρόφιμα, και 37,5% και 32% για τα καύσιμα (44,6% και 48,8% σε 15 μήνες) [Πηγές: Statista και Εθνική Στατιστική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου]. Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος άρχισαν να ανεβαίνουν το προηγούμενο φθινόπωρο σε ολόκληρη την Ευρώπη με τις τιμές του φυσικού αερίου να εκρήγνυνται στη διάρκεια της ίδιας περιόδου (πολύ νωρίτερα από τη Ρωσική στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία) και τριπλασιάστηκαν στο πέρασμα ενός έτους σε Γερμανία και Ολλανδία ενώ οι τιμές της ενέργειας για τα νοικοκυριά στη Βρετανία διπλασιάστηκαν. Στην πανιρλανδική αγορά ενέργειας, οι τιμές έχουν αυξήσει σ’ όλα τα επίπεδα, σε βορρά και νότα, συμπεριλαμβανομένου του καίριας σημασίας πετρελαίου θέρμανσης, με τις κυβερνητικές παρεμβάσεις στο βορρά να έχουν παγώσει από την κατάρρευση των πολιτικών θεσμών και τις συνεχιζόμενες επιπτώσεις του Brexit.
Η κινητήρια δύναμη του πληθωρισμού ανευρίσκεται στη χρηματιστηριακή κερδοσκοπία επί των πρώτων υλών από τότε που ανέκαμψε η ζήτηση μετά την έξαρση της επιδημίας του Covid στο πλαίσιο μιας ολιγοπωλιακής αγοράς. Η καταστροφική κλιματική κατάσταση τους τελευταίους μήνες, ξηρασίας και καύσωνα, εμφανείς συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, έχουν χειροτερέψει την κατάσταση, όπως, βέβαια, και η εισβολή στην Ουκρανία από το στρατό του Πούτιν. Η κερδοσκοπία επί των τιμών της ενέργειας έχει επιφέρει εκτόξευση των κερδών από τα μερίσματα που λαμβάνουν οι μέτοχοι των μεγάλων εταιρειών. Στο υπόστρωμα όλων αυτών, υφίσταται μια εποχιακή μείωση στη διαθεσιμότητα ορυκτών καυσίμων.
Το οριακό ποσοστό κέρδους έχει αυξηθεί όχι μόνο για τις μεγάλες μεταφορικές, ενεργειακές και φαρμακευτικές εταιρείες. Τα κέρδη το 2021 έφτασαν σε ιστορικά επίπεδα. Σε μια δίχως προηγούμενο εξέλιξη, οι πέντε μεγαλύτερες Γαλλικές τράπεζες απέκτησαν κέρδη μεγαλύτερα από 31 δις € μέσα στο 2021. Η ισπανική Santander κατέγραψε 8,1 δις € σε καθαρά έσοδα, η ιταλική Intesa San Paolo 4,2 δις € και η γερμανική Deutsche Bank 3,4 δις €. Τα λειτουργικά κέρδη της Volkswagen σχεδόν διπλασιάστηκαν σε 20 δις €. Στο δεύτερο μισό του 2022, η Shell (Ολλανδία) οδηγεί την κούρσα με κέρδη 20,6 δις $, ακολουθούμενη από την BP (Ηνωμένο Βασίλειο) με 21,5 δις $ και την TotalEnergies (Γαλλία) με 14,7 δις $.
Αυτά τα λίγα εκτυφλωτικά παραδείγματα πλουτισμού, που συνοδεύονται από προσωπικό πλουτισμό των μελών της κατέχουσας τάξης, ιδίως μέσα από τη διανομή μερισμάτων και την αύξηση της αξίας των μετοχών, έρχονται σε αντίθεση με τις χαμηλές αυξήσεις των μισθών και των επιδομάτων, τη δραστική απώλεια αγοραστικής δύναμης και εργασιακών δικαιωμάτων, που έχουν αυξήσει την εξαθλίωση των λαϊκών τάξεων. Η άνιση διανομή του πλούτου επιδεινώθηκε στις αρχές της πανδημίας. Η ανισότητα έχει οξυνθεί ακόμη περισσότερο ιδιαίτερα για τις γυναίκες, τη νεολαία, τις φυλετοποιημένες (racialized) εργατικές τάξεις, τα άτομα με αναπηρία και τους πληθυσμούς εκείνους που ζουν στις υποβαθμισμένες περιοχές. Μελέτη προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του έτους 80% των νοικοκυριών στο Ηνωμένο Βασίλειο θα τελεί υπό ενεργειακή φτώχεια ενώ μεγαλύτερη εκτόξευση των τιμών της ενέργειας αναμένεται το 2023.
Την ίδια αυτή περίοδο, οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις έχουν επιταχύνει τη λήψη φορολογικών μέτρων υπέρ των μεγάλων επιχειρήσεων, τη μείωση των κοινωνικών δαπανών και τη σημαντική αύξηση των αμυντικών προϋπολογισμών – με τις συνεπαγόμενες επιπτώσεις πάνω στον πληθωρισμό – χειροτερεύοντας περαιτέρω τις βιοτικές συνθήκες για αυτούς που ζουν μέσα στη μεγαλύτερη ανασφάλεια. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει εργαλειοποιηθεί από την αντίδραση, τις πολυεθνικές και τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για να προωθήσουν τη δική τους ατζέντα με το επιχείρημα ότι όλες οι αμυντικές δαπάνες στοχεύουν στη βοήθεια της Ουκρανικής αντίστασης, κάτι το οποίο είναι προφανώς ψευδές. Η αλληλεγγύη κατά της εισβολής του Πούτιν δεν πρόκειται να μας εμποδίσει από το να αγωνιστούμε κατά των νεοφιλελεύθερων και ιμπεριαλιστικών ημερησίων διατάξεων οι οποίες στρέφονται εναντίον των εργατικών τάξεων.
Κυβερνητικά μέτρα σε διάφορα επίπεδα (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό) έχουν εισαγάγει συστήματα στήριξης, πλαφόν στις τιμές της ενέργειας ή των μεταφορικών πακέτων έτσι ώστε το βάρος του πληθωρισμού πάνω στις εργατικές τάξεις να κατανέμεται άνισα σε εξάρτηση από το κράτος αλλά αυτά τα συστήματα είναι προσωρινά και δεν επαρκούν να καλύψουν την αύξηση του κόστους ζωής.
Οι υλικές συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της κουραστικής αναμονής της επόμενης πληρωμής ή κατάθεσης επιδόματος, έχουν γίνει η βασική πηγή ανησυχίας για την τεράστια πλειονότητα της εργατικής τάξης. Ενέργεια, τροφή, στέγαση είναι απαραίτητα για όλους και όλες και το κόστος τους έχει αυξηθεί σε αβάσταχτα επίπεδα.
Αυτή η κατάσταση είναι ανυπόφορη.
Πολλοί αγώνες έχουν λάβει χώρα τους τελευταίους μήνες:
Στο Ηνωμένο Βασίλειο έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση από την προηγούμενη Άνοιξη πανεθνικών απεργιακών κινητοποιήσεων παρά το εμπόδιο της πιο κατασταλτικής αντι-απεργιακής νομοθεσίας σ’ ολόκληρη την Ευρώπη – ιδίως στις συγκοινωνίες, τα ταχυδρομεία, τις τηλεπικοινωνίες και αρκετά μεγάλα λιμάνια. Μια σημαντική ψηφοφορία έχει κερδηθεί υπέρ του απεργιακού αγώνα από το διδακτικό προσωπικό των πανεπιστημίων, ενώ οι δάσκαλοι και οι υγειονομικοί βρίσκονται επίσης σε διαδικασία ψηφοφορίας. Από την άλλη πλευρά, έχουν υπάρξει σημάδια κατακερματισμού στη δράση στους αγώνες σε σιδηροδρόμους και ταχυδρομεία εξαιτίας των συνδικαλιστικών ηγεσιών. Υπάρχει ένα σημαντικό επίπεδο δημόσιας υποστήριξης στις απεργίες που λαμβάνουν χώρα. Αυτό συνδυάζεται με πολιτικές δράσεις, ιδιαίτερα γύρω από τα δικαιώματα σε τροφή και στέγαση. Ένα εξάμηνο πάγωμα στα ενοίκια έχει επιβληθεί σ’ όλη τη Σκωτία από την αποκεντρωμένη κυβέρνηση εκεί.
Την ίδια ώρα, έχουμε δει την ανάπτυξη ενός κινήματος υπέρ του μποϋκοτάζ πληρωμών των λογαριασμών ενέργειας με το “Don’t Pay UK” στη Βρετανία αλλά και στην Ιταλία, ιδίως στη Νάπολη. Στη Γερμανία, οι διαδηλώσεις έχουν προς το παρόν περιοριστεί στην αντιπολιτευόμενη Αριστερά και μερικά συνδικάτα. Αυτή η αδυναμία κυρίως οφείλεται στο γεγονός ότι η ηγεσία των μεγάλων βιομηχανικών σωματείων, IG BGE (Χημική Βιομηχανία) και ΙG Metall (Αυτοκινητοβιομηχανία), είναι παγιδευμένη σε μια τριμερή δομή [με συμμετοχή του κράτους] που σχεδιάζει τα μέτρα ανακούφισης για τον πληθυσμό. Η Άκρα Δεξιά επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την τεράστια αύξηση των τιμών με διαδηλώσεις που ξεπερνούν σε αριθμούς εκείνες της Αριστεράς. Μια τεράστια διαδήλωση πραγματοποιήθηκε στη Δημοκρατία της Τσεχίας στις 3 Οκτωβρίου. Διάφορες ημέρες απεργιακής κινητοποίησης έχουν καλεστεί από τα συνδικάτα και διαδηλώσεις κατά του υψηλού κόστους ζωής έχουν πραγματοποιηθεί ή προγραμματίζονται (Γαλλία: 29 Σεπτεμβρίου, 16 & 18 Οκτωβρίου, Βέλγιο: 21 Σεπτεμβρίου και 9 Νοεμβρίου). Στη Γαλλία, οι απεργίες αναπτύσσονται με κέντρο τα διυλιστήρια όπου οι εργάτες απεργούν για τέσσερις εβδομάδες.
Οι επιθέσεις στις βιοτικές συνθήκες θα χειροτερεύσουν ακόμη περισσότερο στους επόμενους μήνες, κυρίως με τη σχεδιασμένη αύξηση των τιμών και των συμβολαίων ενέργειας και με τον τερματισμό των μέτρων που εν μέρει άμβλυναν τις επιπτώσεις τους.
Σε Ιταλία, Γερμανία, Δημοκρατία της Τσεχίας, Γαλλία, βλέπουμε διαφορετικά πολιτικά ρεύματα με διαφορετικά κίνητρα να επιχειρούν να διοχετεύσουν την οργή των λαϊκών τάξεων μακριά από τους καπιταλιστές που ευθύνονται για την κρίση και, επιπλέον, να αρνούνται τη λήψη άμεσων συγκεκριμένων μέτρων με σκοπό την προστασία και τη βελτίωση της ζωής των πιο φτωχών και αδύναμων τμημάτων του πληθυσμού. Την ώρα που η Άκρα Δεξιά επιδιώκει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση, είναι ευθύνη μας να επιδιώξουμε την οργάνωση των πλατύτερων δυνατών ταξικών, κοινωνικών και πολιτικών μετώπων για την επιβολή των κοινωνικών διεκδικήσεων, την ανάκτηση του παραγόμενου πλούτου και την οργάνωση των δημοσίων υπηρεσιών προς όφελος των λαϊκών τάξεων βάζοντας στο στόχαστρο τα καπιταλιστικά κέρδη.
Θέλουμε ιδιαιτέρως να δούμε ολόκληρο το κίνημα να αφιερώνει δυνάμεις στην οργάνωση και υποστήριξη των πιο αδύναμων.
Σ’ αυτές τις κινητοποιήσεις, διεκδικούμε:
- Αύξηση σε μισθούς και επιδόματα τουλάχιστον σε αντιστοιχία προς τον πληθωρισμό, με ειδική προστασία των πιο χαμηλών εισοδημάτων και των “uber-οποιημένων” εργαζόμενων που είναι ντε φάκτο υπάλληλοι καπιταλιστικών επιχειρήσεων.
- Αυτόματες αυξήσεις που συμβαδίζουν με τον πληθωρισμό – μια κινητή κλίμακα μισθών και επιδομάτων καθορισμένη από τους ίδιους τους οργανωμένους εργάτες και αποδέκτες επιδομάτων.
- Κατάργηση της ανισότητας των φύλων στην εργασία· εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής για ίση εργασία μεταξύ ανδρών και γυναικών
- Πρόσβαση σε δωρεάν παιδικούς σταθμούς για κάθε παιδί που το έχει ανάγκη
- Δωρεάν τοπική και περιφερειακή συγκοινωνία, ανάπτυξη των συστημάτων δημόσιας συγκοινωνίας
- Δωρεάν ηλεκτρικό ρεύμα και θέρμανση που να ανταποκρίνονται στις βασικές λαϊκές ανάγκες
- Κοινωνικοποίηση των ενεργειακών, τραπεζικών και μεταφορικών εταιρειών υπό δημοκρατικό έλεγχο εργατών και χρηστών
- Λογιστικό έλεγχο του δημοσίου χρέους με συμμετοχή των πολιτών για την ακύρωση του παράνομου χρέους ως μέσο τόσο για την αύξηση των περιθωρίων για κοινωνικές δαπάνες όσο και για την πάλη ενάντια στην οικολογική κρίση
- Μαζικές επενδύσεις στην ανανεώσιμη ενέργεια, όχι νέα ορυκτά καύσιμα – παροπλισμό της πυρηνικής ενέργειας
Σε μια εποχή όπου υπερ-φιλελεύθερες κυβερνήσεις επιτίθενται στα δημοκρατικά δικαιώματα, και σε ορισμένες περιπτώσεις συμμαχούν με νεοφασιστικές δυνάμεις όπως στη Σουηδία και την Ιταλία, είναι ζωτικής σημασίας οι αντικαπιταλιστικές δυνάμεις, το εργατικό κίνημα σαν σύνολο, να αναπτύξουν ένα επείγον σχέδιο δράσης ενάντια στο υψηλό κόστος ζωής και τον πληθωρισμό με σκοπό την υποστήριξη και ενίσχυση των ήδη υπαρκτών λαϊκών κινητοποιήσεων και, ταυτόχρονα, την καταπολέμηση των προσπαθειών της Άκρας Δεξιάς να εκμεταλλευτεί την κοινωνική αγανάκτηση.
16 Νοεμβρίου 2022
Υπογραφές:
Βέλγιο : -SAP-Antikapitalisten / Gauche anticapitaliste
Αγγλία και Ουαλία -Anticapitalist Resistance
Γαλλία : -Ensemble ! (Mouvement pour une Alternative de Gauche et Ecologiste)
-NPA (Nouveau parti anticapitaliste)
Γερμανία: -ISO (Internationale Sozialistische Organisation)
Ελλάδα: ΤΠΤ (Τεταρτοδιεθνιστική Προγραμματική Τάση) & Περιοδικό "4" - ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς
Ιταλία : -Sinistra Anticpapialista
Νορβηγία : - FIN (Forbundet Internasjonalen -4η Διεθνής στη Νορβηγία)
Πορτογαλία: -SPQI (Seção Portuguesa da Quarta Internacional): coletivo de ativistas da FI (συλλογικότητα μελών της 4ης Διεθνούς
-Toupeira Vermelha
Σκωτία: -ecosocialist.scot
Ισπανικό Κράτος: -Anticapitalistas
Σουηδία: -Socialistik Politik
Ελβετία: -BFS/MPS (Bewegung für den Sozialismus/mouvement pour le socialisme/movimento /per il socialismo)
-solidaritéS