Συζητήσεις στη Διεθνή Επιτροπή της 4ης Διεθνούς
Η συνεδρίαση της Διεθνούς Επιτροπής της 4ης Διεθνούς διεξήχθη από τις 21 ώς τις 25 του Οκτώβρη. Συμμετείχαν πάνω από 80 σύντροφοι(-σσες) από περισσότερες από 30 χώρες και διαφορετικές ηπείρους. Ήταν η πρώτη φυσική συνεδρίαση από την επιδημία του covid. Τα τελευταία χρόνια, οι συνεδριάσεις γίνονταν διαδικτυακά, το οποίο επέτρεπε να συμμετέχει μεγάλος αριθμός συντρόφων, αφού δεν υπήρχαν τα εμπόδια με τις βίζες και το κόστος μετακίνησης, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε πως οι φυσικές συνεδριάσεις έχουν μια ανθρώπινη και πολιτική ποιότητα πολύ ανώτερη. Μπορέσαμε να υποδεχτούμε και νέες οργανώσεις ως παρατηρητές, από τη Βραζιλία, την Ιρλανδία, τις ΗΠΑ. Καμιά εικοσαριά οργανώσεις δεν μπόρεσαν να συμμετάσχουν, ιδιαίτερα εξαιτίας πολιτικών περιορισμών με τις βίζες.
Η συνεδρίαση έγινε στο πλαίσιο μιας ιδιαίτερα περίπλοκης διεθνούς κατάστασης, μιας πολυδιάστατης κρίσης, με τους πολέμους στην Ουκρανία και στην Παλαιστίνη, αλλά και στην Μυανμάρ, και τις καταστάσεις στις Φιλιππίνες, στην Ινδονησία, στην Ινδία, που είναι λιγότερο γνωστές στην Ευρώπη, αλλά που καταγράφουν διεύρυνση της βίας.
Αλλά μια συνάντηση αγωνιστών από τόσες χώρες, στις οποίες δίνουν μάχες για έναν άλλο κόσμο, μπορεί να συζητήσει ευρύτερα τα μέσα να επηρεάσουν το συσχετισμό δυνάμεων και παράγει, έτσι, ανθρώπινες και αγωνιστικές δυναμικές που επιτρέπουν την επεξεργασία της αντεπίθεσης.
Η συνάντηση οργανώθηκε σε τέσσερεις μεγάλες συζητήσεις, στην προοπτική του παγκόσμιου συνεδρίου, που θα διοργανωθεί μέσα στο 2025. Η πρώτη αφορούσε το οικοσοσιαλιστικό μανιφέστο, που προτείνει ένα επαναστατικό πρόγραμμα προσαρμοσμένο στη σημερινή περίοδο, η δεύτερη την ανάλυση της παγκόσμιας κατάστασης, η τρίτη την οικοδόμηση των μαζικών κινημάτων και η τέταρτη τα καθήκοντα οικοδόμησης της Διεθνούς.
Προς ένα επικαιροποιημένο πρόγραμμα ανατροπής του καπιταλισμού
Η συνεδρίαση ξεκίνησε με μια συζήτηση για την προετοιμασία ενός οικοσοσιαλιστικού μανιφέστου της 4ης Διεθνούς που σχεδιάζουμε να υιοθετηθεί στο προσεχές συνέδριο. Ο στόχος είναι, ξεκινώντας από την ανάλυση της παγκόσμιας κατάστασης, να διατυπώσουμε επαναστατικές προοπτικές που να ταιριάζουν στην περίοδο. Το κείμενο είναι ένα εργαλείο συζήτησης μέσα στη Διεθνή, ανάμεσα στα τμήματα αλλά και στο εσωτερικό των τμημάτων, με απεύθυνση και στο εξωτερικό μας, που να ξαναδώσει δύναμη σε ένα σχέδιο εναλλακτικό προς τον καπιταλισμό. Πράγματι, παρά τη βαθιά και πολυδιάστατη κρίση του συστήματος, παρά τις μεγάλες κινητοποιήσεις που υπάρχουν στον κόσμο, δεν υπάρχει σήμερα θετική εναλλακτική, ένα σχέδιο που να συσπειρώνει το προλεταριάτο. Εμείς θέλουμε να συμβάλουμε στην ανοικοδόμηση μιας τέτοιας προοπτικής, να δώσουμε ορισμένα χαρακτηριστικά της κοινωνίας που θέλουμε.
Το μανιφέστο υπενθυμίζει τη μεταβατική μέθοδο που χαρακτηρίζει την παράδοσή μας και που συνδέει, από τη μια μεριά, τις άμεσες διεκδικήσεις, τις ανησυχίες των μαζών, και, από την άλλη, την αμφισβήτηση του καπιταλισμού, της ιδιωτικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής και του κράτους, μέσα από μια σειρά συνθημάτων, συγκεκριμένων σχεδίων που να χαράζουν το δρόμο προς μια άλλη κοινωνία. Για κάθε στοιχείο, θέλουμε να σκεφτούμε μια προσέγγιση που να επιτρέπει την κινητοποίηση, την αυτενέργεια του προλεταριάτου, τη χειραφέτησή του, μια μέθοδο επανιδιοποίησής του σε πολιτικό και πολιτιστικό, αλλά και υλικό, επίπεδο.
Αυτή είναι η περίπτωση των κοινωνικών συνθημάτων, από τους μισθούς ώς την κοινωνική προστασία και σε όλους τους τομείς.
Το ντοκουμέντο, που βρίσκεται σε διαδικασία συγγραφής, εξειδικεύει τα συνθήματα σε σχέση με την αναγκαιότητα ενός παγκόσμιου προγράμματος δίκαιης, οικοσοσιαλιστικής, αποανάπτυξης, για την αναδιοργάνωση της εργασίας και της παραγωγής, την ισότητα, ενός προγράμματος αντιιμπεριαλιστικής ανάπτυξης στις κυριαρχούμενες χώρες, καθώς και μιας επικαιροποίησης της στρατηγικής για την κατάληψη της εξουσίας, συνδέοντας τις κοινωνικές αντιστάσεις, τις εναλλακτικές εμπειρίες από το Μιντανάο, τη Ροζάβα, το Τσιάπας, με την ανάγκη μιας στρατηγικής για την ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης πραγμάτων, την κατάληψη της εξουσίας από το προλεταριάτο, με βάση την αυτοοργάνωση, την αυτοχειραφέτηση ως στόχο, αλλά και ως στρατηγική που να επιτρέπει τις κοινωνικές αλλαγές.
Μια κατάσταση βαθιάς κρίσης του συστήματος
Μετά από μία μέρα συνεδριάσεων κατά ήπειρο και τη συνεδρίαση, ως συνήθως, μη μεικτή των γυναικών, η ολομέλεια ξαναέπιασε τη συζήτηση με ανταλλαγές που συνέδεαν τα διάφορα στοιχεία της κατάστασης: Την πανδημία και την οικολογική κρίση, την οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της για τους κοινωνικούς αγώνες, την άνοδο της άκρας δεξιάς και των νεοφασιστικών ή ακραία αυταρχικών ρευμάτων σε διάφορες χώρες και ασφαλώς και τους πολέμους. Η άνοδος του αυταρχισμού αναλύεται στο εξής πλαίσιο: “Τμήματα της αστικής τάξης σε όλο τον κόσμο διαμορφώθηκαν και αναπτύχθηκαν για να στηρίξουν το νεοφασισμό ως πολιτικο-ιδεολογική λύση που να είναι σε θέση να σκληρύνει τα καθεστώτα, να ελέγξει τα μαζικά κινήματα με σιδερένια γροθιά, να επιβάλει βίαιες προσαρμογές και απαλλοτριώσεις κεκτημένων έτσι ώστε να αποκατασταθεί το ποσοστό του κέρδους”. Την ίδια ώρα η οικονομική κρίση συγκροτεί δυνητικά τις προϋποθέσεις για νέες κρίσεις πληρωμής χρεών σε περιφερειακό, ή και παγκόσμιο, επίπεδο, με τις επιπτώσεις που θα μπορούσε αυτό να έχει για τις λαϊκές τάξεις.
Οι σημερινές κρίσεις αποτελούν δείγμα της σημερινής “αναδιοργάνωσης της παγκόσμιας γεωπολιτικής τάξης πραγμάτων”. Αυτή τείνει να διαρθρωθεί γύρω από τη σύγκρουση ανάμεσα στο μπλοκ που καθοδηγείται από τις ΗΠΑ και σε αυτό που οικοδομείται γύρω από την Κίνα. Και άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις παίζουν σημαντικό ρόλο, ιδιαίτερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Ρωσία με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Αλλά το στοιχείο κλειδί είναι η ικανότητα της Κίνας να αμφισβητήσει την κυριαρχία των δυτικών ιμπεριαλισμών στις ιστορικές σφαίρες επιρροής τους. Η Διεθνής Επιτροπή απορρίπτει τις καμπιστικές προσεγγίσεις, που μπορεί να υπάρχουν σε άλλα ρεύματα και που διατείνονται ότι η Ρωσία και η Κίνα θα έπαιζαν αντικειμενικά προοδευτικό ρόλο απέναντι στο δυτικό μπλοκ. Στην πραγματικότητα, οι συγκρούσεις ανάμεσα στους ιμπεριαλισμούς δεν φέρνουν παρά δυστυχίες στους λαούς και εμείς, αντιτιθέμενοι στο ΝΑΤΟ και σε όλες τις ιμπεριαλιστικές συμφωνίες, υποστηρίζουμε τους καταπιεσμένους λαούς στην Ουκρανία, στο Σουδάν, στην Παλαιστίνη, κλπ.
Μόλις μερικές μέρες μετά την επίθεση της 7 Οκτωβρίου, η Διεθνής Επιτροπή ψήφισε ένα ψήφισμα που συνδέει την Ουκρανία και την Παλαιστίνη, καθώς καταγγέλλουμε τόσο τις στρατιωτικές επιθέσεις της Ρωσίας όσο και του Ισραήλ, και υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα των λαών να απελευθερωθούν οι ίδιοι, με το όπλο στο χέρι, ακόμα και αν δεν συμμεριζόμαστε τους πολιτικούς προσανατολισμούς της ουκρανικής κυβέρνησης και της Χαμάς.
Ανοικοδόμηση των κοινωνικών κινημάτων απέναντι στην εκμετάλλευση και τις καταπιέσεις
Η επόμενη συζήτηση αφορούσε την παρέμβαση στα κοινωνικά κινήματα. Στην ουσία, αφορά, στη σημερινή περίοδο κρίσης του εργατικού κινήματος σε διεθνές επίπεδο, τη συζήτηση της ανάγκης, για τους επαναστάτες, να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της ταξικής συνείδησης και των οργανώσεών τους. Πράγμα που σημαίνει την οικοδόμηση οργανώσεων για τον εαυτό τους, για αυτό που μπορούν να προσφέρουν στο συσχετισμό δυνάμεων και στην οικοδόμηση του προλεταριάτου, ιδιαίτερα μέσα από την αμοιβαία στήριξη, όντας το εργαστήριο των μεταβατικών αντικαπιταλιστικών διεκδικήσεων και της αυτοοργάνωσης.
Η εισήγηση και η συζήτηση και εδώ προειδοποίησε για τους κινδύνους από τη θεσμοποίηση -δηλαδή την ένταξη στον κρατικό μηχανισμό και τους συμβιβασμούς με την αστική τάξη- καθώς και από τη γραφειοκρατικοποίηση.
Επίσης επικεντρώθηκε και στον ορισμών των αρχών που πρέπει να διέπουν την παρέμβασή μας σε αυτά τα κοινωνικά κινήματα. Πέρα από την ειλικρινή μας συμβολή στην οικοδόμησή τους, τη βοήθεια μας στο να μπορέσουν να συντονιστούν, η παρέμβασή μας επίσης γίνεται με την υποστήριξη των δημοκρατικών αρχών, για να καταπολεμηθεί η κατάτμηση και ο αριστερισμός και για να μπορέσουν να προωθήσουν, σεβόμενοι τους ρυθμούς των συζητήσεών τους, πολιτικά συνθήματα που να θέτουν σε αμφισβήτηση το σύστημα. Τα συνδικάτα είναι το κύριο εργαλείο της οργάνωσης του προλεταριάτου, αλλά επίσης συζητήσαμε για την παρέμβαση στα φεμινιστικά κινήματα -που είναι ιδιαίτερα δυναμικά τα τελευταία χρόνια-, για τα αγροτικά, ιθαγενικά, οικολογικά, αντιρατσιστικά, ΛΟΑΤΚΙ, αναπηρικά, κινήματα και θα πρέπει να συνεχίσουμε τη συζήτηση ώς το συνέδριο, ιδιαίτερα για τα κινήματα της νεολαίας, για τις κοινωνικές υπηρεσίες, ενάντια στο χρέος και ενάντια στον πόλεμο.
Ενίσχυση της Διεθνούς και των τμημάτων της
Η τελευταία συζήτηση προσέγγισε τα καθήκοντα οικοδόμησης της Διεθνούς. Το θέμα είναι, ξεκινώντας από το παγκόσμιο πολιτικό πλαίσιο, για την ανάγκη αλλά και τη δυνατότητα να αναδυθεί ένα εναλλακτικό σχέδιο σε διεθνές επίπεδο, να ενισχυθεί η ορατότητα της Διεθνούς και των θέσεών της. Κάποια βήματα έγιναν με τη δημιουργία της ιστοσελίδας https://fourth.international/, που είναι κυρίως στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά, αλλά που επίσης διαθέτει και μια σχετικά τακτική επικαιροποίηση σε άλλες γλώσσες, ιδιαίτερα στα αραβικά. Οι ιστοσελίδες μας επικαιρότητας Punto de vista international, International Viewpoint και Inprecor, η συμμετοχή μας σε διάφορες άλλες διαδικτυακές επιθεωρήσεις, καθώς και η έκδοση βιβλίων, μας επιτρέπει να προωθούμε τοποθετήσεις και αναλύσεις σε διάφορα θέματα. Αποφασίσαμε να ενισχύσουμε την παρουσία μας με τη δημιουργία πιο τακτικών ομάδων εργασίας.
Τέλος, το ντοκουμέντο και η αντίστοιχη συζήτηση αναφέρθηκαν στην ενίσχυση των οργάνων όπως το Εκτελεστικό Γραφείο, η Γραμματεία -που πλέον είναι κατά πολύ πραγματικά διεθνή, χάρη στις διαδικτυακές συνεδριάσεις-, τα ηπειρωτικά συντονιστικά, οι θεματικές επιτροπές. Θυμίζει επίσης τις απαραίτητες προσπάθειες για μόρφωση, με τις σχολές που υπάρχουν γύρω από τα Ινστιτούτα στο Άμστερνταμ, τη Μανίλα και το Ισλαμαμπάντ, τη δουλειά στη νεολαία και την ανάγκη να ξαναοικοδομηθούν καμπάνιες διεθνούς δράσης, που βρίσκονται σε υποχώρηση μετά το αντιπαγκοσμιοποιητικό κίνημα.
Ακόμα, ξαπαπιάσαμε τις συζητήσεις για την ανάγκη θετικών δράσεων για τις γυναίκες -και τα άλλα άτομα που υποφέρουν από την πατριαρχική καταπίεση- με μη μεικτές συνεδριάσεις, τον αγώνα κατά της σεξιστικής και σεξουαλικής βίας, τη φροντίδα για να ενισχυθεί η παρουσία γυναικών στα όργανα. Οι συζητήσεις αυτές δεν είναι μόνο θεωρητικές, αλλά συνδέουν τα ζητήματα αρχών με συγκεκριμένες συζητήσεις για τα προβλήματα που συναντούμε και με το πώς να τα λύνουμε. Με τη θέληση ασφαλώς να επεκτείνουμε τις ανησυχίες αυτές στο σύνολο των καταπιεσμένων σφαιρών.
Μπορούμε επίσης να πούμε πως, μετά την πανδημία που, de facto, επιβράδυνε μια σειρά δραστηριοτήτων της Διεθνούς, η Διεθνής Επιτροπή αυτή τη φορά έδωσε την ευκαιρία να ξαναπιάσουμε το δρόμο της προσαρμογής της Διεθνούς στις εξελίξεις της κρίσης του καπιταλισμού, στα κεκτημένα των κοινωνικών αγώνων και στην επικαιροποίηση του πολιτικού και αγωνιστικού της σχεδίου. Στη δική μας συλλογική υπευθυνότητα εναπόκειται πλέον, ως ηγετικά όργανα και ως αγωνιστές βάσης, να γονιμοποιήσουμε τις συζητήσεις αυτές, να τις τροφοδοτήσουμε και με τις δικές μας εμπειρίες, για να ενισχύσουμε το ρόλο της οργάνωσής μας στον αγώνα για την ανθρώπινη χειραφέτηση.
22 Νοεμβρίου 2023
Μετάφραση : ΤΠΤ - « 4 »