Ahlem Belhadj (1964-2023)
Ο θάνατος της Ahlem Belhadj στην Τύνιδα στις 11 Μαρτίου πλήττει τόσο το φεμινιστικό κίνημα όσο και το συνδικαλιστικό, καθώς και την επαναστατική αριστερά στην Τυνησία και ακόμα πιο πέρα.
Έχοντας σπουδάσει παιδοψυχίατρος, η Άχλεμ στρατεύτηκε στον επαναστατικό αγώνα ήδη από τα φοιτητικά της χρόνια, μέσα από τις γραμμές του φοιτητικού συνδικαλισμού και, κατόπιν, εντασσόμενη στην τυνησιακή τροτσκιστική ομάδα που συνδεόταν με την 4η Διεθνή [OCR]. Ήταν η εποχή που στη χώρα της κυβερνούσε με αυταρχικό τρόπο ο ιδρυτής της σύγχρονης Τυνησίας, Habib Bourguiba. Το 1987, ο Μπουργκίμπα ανατράπηκε από ένα πραξικόπημα του Zine el-Abidine Ben Ali, ο οποίος κυβέρνησε με σιδερένια γροθιά έως την ανατροπή του, το Γενάρη του 2011, από λαϊκή εξέγερση. Ξέρουμε ότι η τυνησιακή εξέγερση ήταν η αφετηρία του επαναστατικού κύματος που ονομάστηκε “αραβική άνοιξη”, καθώς ενέπνευσε και άλλους πληθυσμούς του αραβόφωνου κόσμου.
Έχοντας γίνει καθηγήτρια ψυχιατρικής του παιδιού και του έφηβου και μετά επικεφαλής του παιδοψυχιατρικού τμήματος του νοσοκομείου Mongi Slim στη Λα Μάρσα καθώς και πρόεδρος του τυνησιακού Συνδέσμου Ψυχιατρικής του Παιδιού και του Εφήβου, η Άχλεμ συνέχισε να δραστηριοποιείται συνδικαλιστικά και έγινε γενική γραμματέας του Γενικού Συνδικάτου Νοσοκομειακών - Πανεπιστημιακών Γιατρών, το οποίο συνδέεται με την Τυνησιακή Γενική Ένωση Εργασίας (UGTT).
Καθώς η επαναστατική ομάδα στην οποία είχε ενταχθεί γνώρισε κρίση, πήρε αποστάσεις από την οργανωμένη πολιτική στράτευση, διατηρώντας τις πολιτικές της πεποιθήσεις, με τρόπο που μεταφράστηκε σε διατήρηση των προσωπικών της σχέσεων με την 4η Διεθνή. Παράλληλα, η Άλχεμ επενδύθηκε σε βάθος και στην φεμινιστική δράση και έγινε μάλιστα πρόεδρος της τυνησιακής Ένωσης Δημοκρατικών Γυναικών (ATFD), για πρώτη φορά το 2004 και, κατόπιν, και για δεύτερη φορά το 2011, τη χρονιά της ριζοσπαστικοποίησης των τυνήσιων κοινωνικών κινημάτων. Με αυτό της το ρόλο, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στην επαναστατική ανατροπή που γνώρισε η Τυνησία και στη συνταγματική διαδικασία που ακολούθησε, καταπολεμώντας ιδιαίτερα τις προσπάθειες επανεισαγωγής των κανόνων που ενείχαν διακρίσεις σε βάρος των γυναικών στο νέο τυνησιακό σύνταγμα.
Η Άχλεμ έγινε έτσι μια προσωπικότητα πρώτης γραμμής στη χώρα της, όπως το μαρτυράει η ευρύτατη αντίδραση των πολιτικών, συνδικαλιστικών και άλλων συλλογικοτήτων, καθώς και των μίντια, στην απώλειά της. Η φήμη της, ως εμβληματική προσωπικότητα του τυνησιακού φεμινισμού ξεπερνούσε τα σύνορα της χώρας της: έτσι, το 2012 έλαβε το βραβείο Simone de Beauvoir, στο όνομα της ATFD. Την ίδια χρονιά η αμερικάνικη επιθεώρηση Foreign Policy την τοποθετούσε στην 18η θέση της ετήσιας κατάταξης των πλέον επιδραστικών στοχαστών παγκοσμίως. Έχει γίνει επίσης θέμα σε πολλά ρεπορτάζ του παγκόσμιου τύπου.
Η πρώιμη απώλειά της συνέβη μετά από πολλά χρόνια πάλης με την αρρώστια. Όποιος γνώριζε την Άχλεμ δεν μπορούσε παρά να θαυμάζει το εξαιρετικό της κουράγιο απέναντι στην αρρώστια που την κατέτρωγε, όπως και απέναντι στις δυσκολίες της οικογενειακής της ζωής. Μητέρα δύο παιδιών μικρής ηλικίας, αναγκάστηκε να τα φροντίζει μόνη της μετά την αναγκαστική εξορία του συντρόφου της, Jalel Ben Brik Zoghlami, και αργότερα τον φιλικό τους χωρισμό.
Είναι προφανής η ιδιαίτερη δύναμη χαρακτήρα που απαιτείται για να συσσωρεύει κανείς όλες αυτές τις ευθύνες, μητρικές, επαγγελματικές, συνδικαλιστικές και φεμινιστικές, όπως το έκανε η Άχλεμ για πολλά χρόνια. Και μάλιστα εντυπωσίαζε η ευφυΐα, η ευγένεια η φιλική της ζεστασιά, καθώς και η ικανότητά της να γελάει με τις αντιξοότητες. Ο θάνατός της αποτελεί τεράστια απώλεια για όλους τους αγώνες στους οποίους συμμετείχε, οδυνηρή απώλεια για όλους όσους την γνώριζαν καλά σε όλους αυτούς τους αγώνες.
13 Μαρτίου 2023
Μετάφραση: ΤΠΤ – “4”