Κατάσταση γυναικών στην Τουρκία: Βλέπουμε μόνο την κορυφή του παγόβουνου
Η απόφαση του Προέδρου, στις 20 Μαρτίου, τα μεσάνυχτα, να «αποσυρθεί η Τουρκία από τη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας απέναντι στις γυναίκες και την οικιακή βία», που συνήθως ονομάζεται Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, έφερε και πάλι την Τουρκία στη διεθνή επικαιρότητα.
Η ίδια η απόφαση αποτελεί παραβίαση του Συντάγματος, γιατί η απόσυρση της Τουρκίας από μια διεθνή σύμβαση, που είχε γίνει με ομόφωνη υιοθέτηση από το Κοινοβούλιο, δεν μπορεί να αποφασιστεί από ένα μόνο άτομο. Η σκανδαλώδης αυτή απόφαση, που πάρθηκε από τον πρόεδρο μιας χώρας όπου η βία κατά των γυναικών και των ΛΟΑΤΚΙ συνεχώς αυξάνει, δεν είναι κάτι το απομονωμένο.
«Να προστατευτούν οι τουρκικές και μουσουλμανικές οικογενειακές αξίες»
Η ισλαμοεθνικιστική εξουσία διεξάγει συνεχείς επιθέσεις ενάντια σε κάθε διεθνές και εθνικό νομικό πλαίσιο που θέλει να προστατεύσει εκατομμύρια γυναικών στην Τουρκία, με πρόσχημα το «να προστατευτούν οι τουρκικές και μουσουλμανικές οικογενειακές αξίες». Βέβαια, οι γυναίκες γνωρίζουν πως η ισότητα των φύλων δεν μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την υιοθέτηση μερικών νόμων και την υπογραφή μερικών συμβάσεων. Η αληθινή αλλαγή δεν μπορεί να γίνει χωρίς να στοχοποιηθούν όλων των ειδών οι ανισότητες σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Το φεμινιστικό κίνημα και η πάλη για την ισότητα των φύλων στην Τουρκία δεν ξεκίνησε με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης και δεν θα σταματήσουν με την απαράδεκτη αυτή απόσυρση για εκατομμύρια γυναίκες, που συγκεντρώνονται και διαδηλώνουν σε όλη την Τουρκία, παρά την αστυνομική βαναυσότητα.
Είναι σίγουρο ότι η εξουσία δε θα σταματήσει με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Υπήρχαν ήδη πολλά σχετικά μηνύματα από πριν… Η μετατροπή του υπουργείου Γυναικείων Θεμάτων σε υπουργείο Οικογένειας και Κοινωνικών Πολιτικών, το 2012, και η επίθεση κατά του δικαιώματος των γυναικών στην έκτρωση (δεν κατάφεραν να καταργήσουν το νόμο, αλλά επέβαλαν σοβαρούς περιορισμούς στην δυνατότητα πρόσβασης στην άμβλωση) την ίδια χρονιά υπήρξαν σημαντικά βήματα προς αυτό. Άλλο παράδειγμα ήταν η δημιουργία της Επιτροπής Έρευνας για τα Διαζύγια στη Βουλή, το 2015. Αυτό που εννοούσαν με «έρευνα για τα διαζύγια» ήταν να πάρουν μέτρα για να μειώσουν τον αριθμό των διαζυγίων, αντί να οικοδομήσουν αποτελεσματικούς μηχανισμούς για να προστατέψουν τις γυναίκες από τη βία. Αυτό δείχνει καθαρά τη νοοτροπία του AKP, σύμφωνα με την οποία οι γυναίκες και τα παιδιά μπορούν να υποβάλλονται συστηματικά σε βία όσο ο ιερός θεσμός της οικογένειας δεν έχει διαλυθεί.
Ο αγώνας συνεχίζεται
Το ένα από τα κύρια ζητήματα που είχε μπει στην ημερήσια διάταξη για τις γυναίκες, ήδη από πέρυσι, ήταν μια πρόταση ψηφίσματος για να αμνηστευτούν όσοι έχουν διαπράξει σεξουαλική βία κατά ανηλίκων. Το σκανδαλώδες αυτό ψήφισμα, που υπεβλήθη στο Κοινοβούλιο το 2016, αποσύρθηκε μετά τις εξεγέρσεις γυναικών σε όλη την Τουρκία. Ωστόσο, ξανα-υποβλήθηκε το 2020 και το θέμα δεν έχει ακόμα λήξει -εκτός αν οι γυναίκες είναι πιο ισχυρές και πιο οργανωμένες από πριν. Το κείμενο κατά του ψηφίσματος αυτού συγκεντρώνει πλέον 340 γυναικείες οργανώσεις και οργανώσεις ΛΟΑΤΚΙ με το όνομα «Πλατφόρμα γυναικών για την ισότητα».
Οι στόχοι της εξουσίας και των γύρω της είναι σαφείς: οι άντρες πρέπει να έχουν την επιμέλεια των παιδιών, να μην υπάρχει μοιρασμός των αγαθών σε περίπτωση διαζυγίου, να μην υπάρχει διατροφή, να καταργηθεί ο νόμος για την άρση της βίας κατά των γυναικών, απόσυρση από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, κλπ., κλπ. Χρησιμοποίησαν όλη τη μιντιακή εξουσία και οικονομικούς πόρους για να εκφράσουν το μίσος τους κατά της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, για την οποία ωστόσο δεν έχουν ιδέα και όλο κι όλο που λένε είναι πως «η Σύμβαση προωθεί την ομοφυλοφιλία»!
Ασφαλώς, η συζήτηση για τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης βρίσκεται τώρα στο επίκεντρο της ατζέντας για τα δικαιώματα των γυναικών, στην Τουρκία. Όμως, η Σύμβαση είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Και οι γυναίκες στην Τουρκία είναι πιο οργανωμένες από ποτέ, παρά την πρόκληση του αγώνα ενάντια σε μια νοοτροπία που κατέχει την απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή και που κυριαρχεί και σε όλες τις σφαίρες της ζωής. Οι γυναίκες θα συνεχίσουν να μάχονται για να πετύχουν την ισότητα όχι μόνο στο νομικό χώρο, αλλά και σε όλους τους τομείς της ζωής. Και δεν θα εγκαταλείψουν τον αγώνα για να ζουν σε ισότητα και ασφαλείς από βία και διακρίσεις.
της Sanem Oztürk