Η σημερινή άνευ προηγουμένου κλιμάκωση γύρω από την Ουκρανία αποτελεί το αποκορύφωμα ενός «Νέου Ψυχρού Πολέμου» που αναπτύσσεται μεταξύ της Ρωσίας και της «συλλογικής Δύσης» (που εκπροσωπείται από τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την ηγεσία της ΕΕ) από το 2014. Ο στόχος που η Ρωσία του Πούτιν έχει διακηρύξει σταθερά σε αυτή την αντιπαράθεση είναι η δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας αρχιτεκτονικής στην οποία δεν θα υπάρχει ένας κυρίαρχος (οι ΗΠΑ), αλλά πολλοί κυρίαρχοι, σε καθέναν από τους οποίους θα ανατίθενται ορισμένες «σφαίρες επιρροής».
Αυτή η λογική, η οποία αναγνώριζε την ιδιότητα του «κυρίαρχου» μόνο για τους παγκόσμιους παίκτες, βασιζόταν στην άρνηση οποιασδήποτε αυτονομίας για τις μικρότερες χώρες – όπως οι δημοκρατίες του μετασοβιετικού χώρου ή της Ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας. Η μέθοδος της Ρωσίας ως η ασθενέστερη (σε σχέση με το ΝΑΤΟ) πλευρά σε αυτόν τον αγώνα παρέμενε μια συνεχής κλιμάκωση των κινδύνων: θεωρήθηκε ότι η Δύση ήταν εσωτερικά διχασμένη και ότι το ΝΑΤΟ, παρά τη συνδυασμένη στρατιωτική του ισχύ, δεν ήταν έτοιμο να αναλάβει αποφασιστική δράση. Αλλά το κύριο θύμα των ενεργειών της Ρωσίας δεν ήταν οι χώρες του ΝΑΤΟ, αλλά μια ακόμη πιο αδύναμη Ουκρανία. Το αποτέλεσμα της επιθετικής πολιτικής της Ρωσίας ήταν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ουκρανοί πρόσφυγες, χιλιάδες νεκροί και η παραβίαση της κρατικής ακεραιότητας και ασφάλειας της Ουκρανίας. Η προσάρτηση της Κριμαίας και ο άτυπος ρωσικός έλεγχος σε μέρος του Ντονμπάς, που εξασφάλισε την υιοθέτηση των συμφωνιών του Μινσκ, καθώς και η απουσία σοβαρών κυρώσεων κατά των ρωσικών ελίτ, κατέδειξαν τη σχετική επιτυχία αυτής της γραμμής της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής.
Ωστόσο, η πίεση που εκφράστηκε με την αυξανόμενη ρωσική στρατιωτική παρουσία στα ουκρανικά σύνορα ήλθε αντιμέτωπη με την αναμενόμενη στάση του ΝΑΤΟ και των ΗΠΑ. Η Ρωσία είτε υπερεκτίμησε τις διαιρέσεις εντός του ΝΑΤΟ, ιδίως της Γερμανίας και των ΗΠΑ, είτε προέβαλε ριζοσπαστικές απαιτήσεις χωρίς ελπίδα επιβολής τους, προκειμένου να αναγκάσει το ΝΑΤΟ να συμβιβαστεί σε «δευτερεύοντα» ζητήματα. Όλα αυτά προκάλεσαν μια σειρά από τεταμένες διαπραγματεύσεις με αμοιβαίες προστριβές. Η Ρωσία του Πούτιν ανακάλυψε ότι οι ΗΠΑ μπορούν με αρκετή αυτοπεποίθηση να χρησιμοποιήσουν τα δικά της όπλα, ανεβάζοντας τη θερμοκρασία της στρατιωτικής υστερίας χρησιμοποιώντας ενεργά ψευδείς ειδήσεις, παραπληροφόρηση και ένα επιθετικό στυλ διπλωματίας. Πίσω από το πυκνό σύννεφο των ψεμάτων και της προπαγάνδας που διαδίδουν και οι δύο πλευρές, αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι ότι η ανευθυνότητα και οι αυτοκρατορικές αξιώσεις των ελίτ των χωρών με τεράστιο δυναμικό σε όπλα μαζικής καταστροφής θέτουν σε κίνδυνο εκατομμύρια ζωές δικών τους και άλλων πολιτών, το δικαίωμα του ουκρανικού λαού στην αυτοδιάθεση και την περαιτέρω ύπαρξη της Ουκρανίας και άλλων χωρών της περιοχής που μπορεί να εμπλακούν στη σύγκρουση.
Υπό αυτές τις συνθήκες, μια αντιπολεμική στάση καθίσταται αναγκαία σε διεθνές επίπεδο για όλες τις αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις. Οι Ρώσοι, Ουκρανοί, Αμερικανοί και Δυτικοευρωπαίοι αριστεροί πρέπει να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις τους άμεση αποκλιμάκωση, συμπεριλαμβανομένης της αποχώρησης των ρωσικών στρατευμάτων, της υποστήριξης μιας κατάπαυσης του πυρός στο Ντονμπάς και της έναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων που θα αποκλείουν την ίδια την πιθανότητα μιας στρατιωτικής σύγκρουσης και που θα επικεντρώνονται στη συμμετρική μείωση των εξοπλισμών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με την αλληλεγγύη μεταξύ των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων και, πάνω απ' όλα, με την εμπλοκή των εκατομμυρίων ανθρώπων που είναι δυνητικά θύματα της ιμπεριαλιστικής σύγκρουσης στον αγώνα για ειρήνη, δημοκρατία και δικαιοσύνη.
Ρωσικό Σοσιαλιστικό Κίνημα(*)
30 Ιανουαρίου 2022
Μετάφραση: elaliberta.gr
(*) Το Ρώσικο Σοσιαλιστικό Κίνημα (RSD) είναι μια οργάνωση της ριζοσπαστικής αριστεράς στην οποία συμμετέχουν και τα μέλη της 4ης Διεθνούς στη Ρωσία.