Γάζα: Η επικείμενη καταστροφή και η επείγουσα ανάγκη να τη σταματήσουμε
Τις τελευταίες ημέρες, η Γάζα ενσάρκωσε το παγκόσμιο χάσμα Βορρά-Νότου περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη σύγκρουση στη σύγχρονη ιστορία. Η απρεπής ομοφωνία των δυτικών κυβερνήσεων να εκφράσουν ανεπιφύλακτα την άνευ όρων υποστήριξή τους στο ισραηλινό κράτος -τη στιγμή που το τελευταίο είχε ήδη και εντελώς προφανώς ξεκινήσει μια εκστρατεία εγκλημάτων πολέμου κατά του παλαιστινιακού λαού πρωτοφανούς μεγέθους στην 75χρονη ιστορία της σύγκρουσης στην περιοχή- είναι πραγματικά αρρωστημένη.
Από την 7η Οκτωβρίου, οι κυβερνήσεις αυτές ξεπερνούν η μία την άλλη στην προσπάθειά τους αυτή -από την προβολή της ισραηλινής σημαίας στην Πύλη του Βρανδεμβούργου στο Βερολίνο, στο Κοινοβούλιο του Λονδίνου, στον Πύργο του Άιφελ στο Παρίσι και στον Λευκό Οίκο της Ουάσιγκτον, ώς την αποστολή στρατιωτικού υλικού στο Ισραήλ, καθώς και στην αποστολή ναυτικών ενισχύσεων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ανατολική Μεσόγειο, σε μια χειρονομία αλληλεγγύης προς το σιωνιστικό κράτος, και ώς την απαγόρευση ποικίλων μορφών έκφρασης πολιτικής υποστήριξης τής παλαιστινιακής υπόθεσης, περιορίζοντας ταυτόχρονα τις στοιχειώδεις πολιτικές ελευθερίες.
Όλα αυτά γίνονται σε μια στιγμή που η συνήθης ανισορροπία των ρεπορτάζ των δυτικών μέσων ενημέρωσης για το Ισραήλ/Παλαιστίνη έχει φτάσει σε παροξυσμό. Ως συνήθως, Ισραηλινοί πενθούντες, ιδίως γυναίκες, προβάλλονται αφειδώς στις οθόνες, ασύγκριτα περισσότερο από ό,τι Παλαιστίνιοι πενθούντες. Η επιχείρηση “Καταιγισμός Al-Aqsa” της Χαμάς προκάλεσε έναν καταιγισμό εικόνων βίας εναντίον άοπλων ανθρώπων, με ιδιαίτερη έμφαση σε ένα ρέιβ πάρυ, παρόμοιο με αυτά που συνήθως διοργανώνονται στις δυτικές χώρες, έτσι ώστε να τονιστεί η “ναρκισσιστική συμπόνια, που προκαλείται πολύ περισσότερο από συμφορές που πλήττουν ‘ανθρώπους σαν εμάς’, παρά από από συμφορές που πλήττουν ανθρώπους που δεν μοιάζουν με εμάς”.
Η πολύ μεγαλύτερης κλίμακας ισραηλινή βία που σφυροκοπεί τους αμάχους στη Γάζα από τότε που η Χαμάς ξεκίνησε την επιχείρησή της αναφέρεται πολύ λιγότερο, για να μην πούμε για το πόσο καταδικάζεται. Ακόμη και ένα τόσο κατάφωρο έγκλημα πολέμου όπως η πλήρης διακοπή νερού, τροφίμων, καυσίμων και ηλεκτρικού ρεύματος από έναν πληθυσμό 2,3 εκατομμυρίων, αλλά και η όχι λιγότερο κατάφωρη παραβίαση του ανθρωπιστικού δικαίου που συνίσταται στο να διατάσσονται περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άμαχοι να εγκαταλείψουν την πόλη τους αλλιώς θα αντιμετωπίσουν το θάνατο κάτω από τα ερείπια των κατοικιών τους, σχεδόν εγκρίνονται από εξέχοντες δυτικούς πολιτικούς ηγέτες και τα μεγάλα δυτικά μέσα ενημέρωσης.
Είναι σαν να είχαν ανασυγκροτήσει τη “Διεθνή Εταιρεία για την Καταστολή των Άγριων Εθίμων”, για την οποία ο φανταστικός Kurtz του Joseph Conrad (στο “ Στην Καρδιά του Σκότους”) είχε γράψει μια εισήγηση που τελείωνε με το τρομακτικό υστερόγραφο: “Εξολοθρεύστε όλα τα κτήνη!”. Η συνταγή του Κουρτς βρήκε πράγματι ένα αντίστοιχο στη μοχθηρότατη δήλωση του Ισραηλινού υπουργού “άμυνας” Yoav Gallant: “Διέταξα την πλήρη πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας. Δεν θα υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα, ούτε τρόφιμα, ούτε καύσιμα, τα πάντα θα κλείσουν... Πολεμάμε ανθρώπόμορφα ζώα και ενεργούμε αναλόγως”.
Τα δυτικά μέσα μαζικής ενημέρωσης, όπως αναμενόταν, αναπαρήγαγαν τα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, παρουσιάζοντας την επιχείρηση της Χαμάς ως την πιο θανατηφόρα επίθεση με στόχο Εβραίους μετά το Ολοκαύτωμα, συνεχίζοντας το σύνηθες μοτίβο ναζιστικοποίησης των Παλαιστινίων προκειμένου να δικαιολογηθεί η απανθρωποποίηση και η εξόντωσή τους. Η αλήθεια, όμως, είναι ότι, όσο φοβερές και αν ήταν ορισμένες πτυχές της επιχείρησης της Χαμάς, δεν αποτελούν αυτές συνέχεια της ναζιστικής ιμπεριαλιστικής βίας, σε κανένα ιστορικό πλαίσιο που να βγάζει νόημα.
Αντιθέτως, εγγράφονται σε δύο πολύ διαφορετικούς ιστορικούς κύκλους: στον αγώνα των Παλαιστινίων κατά της ισραηλινής αποικιοκρατικής αποστέρησης και καταπίεσης και στον αγώνα των λαών του Παγκόσμιου Νότου κατά της αποικιοκρατίας. Το κλειδί για την ψυχική κατάσταση πίσω από τη δράση της Χαμάς δεν βρίσκεται στο Mein Kampf [Ο Αγώνας μου] του Αδόλφου Χίτλερ, αλλά στο Wretched of the Earth [Οι κολασμένοι της Γης] του Frantz Fanon -την πιο γνωστή ερμηνεία των συναισθημάτων των αποικιοκρατούμενων από έναν πολιτικό στοχαστή που ήταν και ψυχίατρος. Ο Φάνον προβληματίστηκε για τους αγώνες των αποικιοκρατούμενων ενάντια στη γαλλική αποικιοκρατία, ιδιαίτερα των Αλγερινών. Οι παραλληλισμοί είναι εντυπωσιακοί:
“Ο αποικιοκρατούμενος, που έχει αποφασίσει να πραγματοποιήσει το πρόγραμμά του, να το κάνει κινητήρια δύναμή μου, είναι προετοιμασμένος για βία από πολύ καιρό. Ήδη από τη γέννησή του, του αποσαφηνίζεται πως ο περιορισμένος του κόσμος, ο γεμάτος απαγορεύσεις, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί παρά μόνο με την απόλυτη βία. […]
Η βία που κυβερνούσε την οργάνωση του αποικιακού κόσμου [...] θα διεκδικηθεί και θα οικειοποιηθεί όταν, παίρνοντας την ιστορία στα χέρια της, η μάζα των αποικιοκρατούμενων θα εισβάλουν στις απαγορευμένες πόλεις. Το να ανατινάξουν τον αποικιακό κόσμο είναι εφεξής μια ξεκάθαρη εικόνα, πολύ κατανοητή που μπορεί να αναπαραχθεί από κάθε άτομο τους αποικιοκρατούμενου λαού. […]
Ωστόσο, δεν υπάρχει ισοδυναμία στα αποτελέσματα, διότι οι μηχανοκίνητοι βομβαρδισμοί από αεροπλάνα ή οι βομβαρδισμοί από πολεμικά πλοία υπερτερούν σε φρίκη και έκταση των αντιδράσεων των αποικιοκρατούμενων. Τα πέρα δώθε στον τρόμο απομυθοποιούν οριστικά ακόμα και τους πιο αλλοτριωμένους από την αποικιοκρατία. Βλέπουν με τα ίδια τους τα μάτια ότι όλα τα λογίδρια περί ανθρώπινης ισότητας δεν μπορεί να συγκαλύψουν τη ρουτίνα κατά την οποία επτά σκοτωμένοι ή τραυματισμένοι Γάλλοι σε μια ενέδρα στο πέρασμα Sakamody προκαλούν την αγανάκτηση των πολιτισμένων συνειδήσεων, ενώ η ίδια η λεηλασία Douars Guergour με την Djerah dechra ή τη σφαγή του πληθυσμού που την προκάλεσε δεν μετράνε καθόλου”. [...]
Ήταν κάποιες από τις πράξεις που διέπραξαν οι μαχητές της Χαμάς κατά τη διάρκεια της επιχείρησης Καταιγισμός Al-Aqsa “τρομοκρατικές”; Αν με τον όρο “τρομοκρατία” εννοείται η σκόπιμη δολοφονία άοπλων ανθρώπων, σίγουρα ήταν. Αλλά τότε, η εσκεμμένη δολοφονία χιλιάδων και χιλιάδων πολιτών της Γάζας τα τελευταία δεκαεπτά χρόνια -από το 2006, λίγους μήνες μόνο αφότου το Ισραήλ εκκένωσε τη Λωρίδα της Γάζας για να την ελέγχει από έξω, πιστεύοντας ότι το κόστος θα ήταν μικρότερο από το να την ελέγχει από μέσα- είναι επίσης τρομοκρατία. Και, στην πραγματικότητα, η κρατική τρομοκρατία έχει προκαλέσει πολύ περισσότερες απώλειες στην ιστορία από ό,τι η τρομοκρατία μη κρατικών ομάδων.
Ομοίως, ήταν κάποιες από τις πράξεις που διέπραξαν οι μαχητές της Χαμάς πράξεις “βαρβαρότητας”; Αναμφίβολα ναι, αλλά δεν είναι λιγότερο αναμφίβολα μέρος μιας σύγκρουσης βαρβαροτήτων. Επιτρέψτε μου να παραθέσω εδώ ένα απόσπασμα από αυτό που έγραψα για το θέμα αυτό πριν από είκοσι και πλέον χρόνια, στον απόηχο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου 2001:
Λαμβανόμενη ξεχωριστά, κάθε βάρβαρη πράξη μπορεί να κριθεί εξίσου καταδικαστέα από ηθική άποψη. Καμία πολιτισμένη ηθική δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη σκόπιμη, στοχευμένη ή και στα τυφλά, δολοφονία άμαχων και παιδιών, από κρατική ή μη κυβερνητική τρομοκρατία. [...]
Παρ' όλα αυτά, από τη σκοπιά μια θεμελιακής δικαιοσύνης, δεν μπορούμε να τυλιχθούμε με μια μεταφυσική ηθική που απορρίπτει όλες τις μορφές βαρβαρότητας με τον ίδιο τρόπο. Γιατί οι διάφορες βαρβαρότητες δεν έχουν το ίδιο βάρος στη ζυγαριά της δικαιοσύνης. Ομολογουμένως, η βαρβαρότητα δεν μπορεί ποτέ να αποτελέσει μέσο “νόμιμης αυτοάμυνας” -είναι πάντα εξ ορισμού αθέμιτη. Αλλά αυτό δεν αλλάζει το γεγονός ότι, όταν συγκρούονται δύο βαρβαρότητες, η ισχυρότερη, αυτή που ενεργεί ως καταπιεστής, εξακολουθεί να είναι η πιο ένοχη. Εκτός από τις περιπτώσεις έκδηλου παραλογισμού, η βαρβαρότητα του αδύναμου είναι τις περισσότερες φορές, λογικά, μια αντίδραση στη βαρβαρότητα του ισχυρού. Διαφορετικά, γιατί οι αδύναμοι να προκαλούν τους ισχυρούς, με κίνδυνο να συντριβούν οι ίδιοι; Αυτός είναι, παρεμπιπτόντως, ο λόγος για τον οποίο οι ισχυροί προσπαθούν να κρύψουν την ενοχή τους παρουσιάζοντας τους αντιπάλους τους ως παράφρονες, δαιμονικούς και κτηνώδεις.
Το πιο κρίσιμο ζήτημα με την αντίληψη της Χαμάς για τον αγώνα κατά της ισραηλινής κατοχής και καταπίεσης δεν είναι ηθικό, αλλά πολιτικό και πρακτικό. Αντί να υπηρετεί την παλαιστινιακή χειραφέτηση και να κερδίζει για τον σκοπό της έναν αυξανόμενο αριθμό Ισραηλινών, η στρατηγική της Χαμάς διευκολύνει την εθνικιστική ενότητα των Εβραίων Ισραηλινών και παρέχει στο σιωνιστικό κράτος προσχήματα για αυξανόμενη καταστολή των δικαιωμάτων και της ίδιας της ύπαρξης των Παλαιστινίων.
Η ιδέα ότι ο παλαιστινιακός λαός θα μπορούσε να επιτύχει την εθνική του χειραφέτηση μέσω της ένοπλης αντιπαράθεσης με ένα ισραηλινό κράτος που είναι πολύ ανώτερο στρατιωτικά είναι παράλογη. Το πιο αποτελεσματικό επεισόδιο του παλαιστινιακού αγώνα μέχρι σήμερα ήταν άοπλο: Η Ιντιφάντα του 1988 προκάλεσε βαθιά κρίση στην κοινωνία, το πολίτευμα και τις ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ και κέρδισε για τον παλαιστινιακό αγώνα μαζική συμπάθεια σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των δυτικών χωρών.
Η τελευταία επιχείρηση της Χαμάς, η πιο θεαματική επίθεση που έχει εξαπολυθεί ποτέ κατά του Ισραήλ, έδωσε την ευκαιρία για πολύ περισσότερα απ’ό,τι συνήθως βάναυσα δολοφονικά αντίποινα σε έναν παρατεταμένο κύκλο βίας και αντι-βίας. Αυτό που διαφαίνεται στον ορίζοντα δεν είναι τίποτε λιγότερο από ένα δεύτερο στάδιο της Νάκμπα -η αραβική λέξη για την “καταστροφή”, που είναι η ονομασία που δόθηκε στον αναγκαστικό εκτοπισμό του μεγαλύτερου μέρους του γηγενή παλαιστινιακού πληθυσμού από τα εδάφη που το νεογέννητο ισραηλινό κράτος κατάφερε να κατακτήσει το 1948.
Η σημερινή ισραηλινή κυβέρνηση, η οποία περιλαμβάνει νεοναζί, έχει επικεφαλής τον ηγέτη του Λικούντ και, ως εκ τούτου, κληρονόμο των πολιτικών ομάδων που διέπραξαν την πιο διαβόητη σφαγή των Παλαιστινίων το 1948: τη σφαγή του Ντέιρ Γιασίν. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ηγήθηκε της αντιπολίτευσης στον Αριέλ Σαρόν και παραιτήθηκε από το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο που διοικούσε ο τελευταίος το 2005, όταν ο Σαρόν επέλεξε τη "μονομερή απομάκρυνση" του Ισραήλ από τη Γάζα. Λίγο αργότερα, ο Σαρόν εγκατέλειψε το Λικούντ, του οποίου ηγείται έκτοτε ο Νετανιάχου.
Η ισραηλινή ακροδεξιά με επικεφαλής το Λικούντ επιδιώκει αμείλικτα τον στόχο της για ένα Μεγάλο Ισραήλ που θα περιλαμβάνει ολόκληρη την επικράτεια της υπό βρετανική διοίκηση Παλαιστίνης μεταξύ της Μεσογείου και του Ιορδάνη ποταμού, συμπεριλαμβανομένης τόσο της Δυτικής Όχθης όσο και της Γάζας. Λίγες μόνο ημέρες πριν από την επιχείρηση της Χαμάς, ο Νετανιάχου, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, έδειξε έναν χάρτη του Μεγάλου Ισραήλ -ένα σκόπιμο μήνυμα που δεν πέρασε απαρατήρητο.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η διαταγή που δόθηκε στον πληθυσμό της βόρειας Γάζας να μετακινηθεί προς τα νότια είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη συνήθη υποκριτική δικαιολογία για περιοχές που κατοικούνται από αμάχους, ενώ παράλληλα επιρρίπτει την ευθύνη στη Χαμάς κατηγορώντας την ότι κρύβεται ανάμεσα σε αμάχους (μια παράλογη κατηγορία πράγματι: πώς θα μπορούσε η Χαμάς να υπάρχει σε ακατοίκητες περιοχές, έξω από τις αστικές συγκεντρώσεις, χωρίς να εξουδετερωθεί από τα πολύ ανώτερα ισραηλινά μέσα πολέμου από μακρυά;).
Αυτό που βλέπουμε είναι κατά πάσα πιθανότητα το προοίμιο ενός δεύτερου γύρου εκτοπισμού των κατοίκων της Γάζας προς το αιγυπτιακό Σινά, με σκοπό τη διάπραξη της δεύτερης μεγάλης πράξης εδαφικής κατάκτησης σε συνδυασμό με εθνοκάθαρση μετά τη Νάκμπα, με το πρόσχημα της εξάλειψης της Χαμάς. Οι Παλαιστίνιοι(-ες) θυμήθηκαν αμέσως την έξοδο του 1948, όταν έφυγαν για να προφυλαχθούν από τον πόλεμο και μετά είδαν να τους απαγορεύεται η επιστροφή στις πόλεις και τα χωριά τους. Κατάλαβαν ότι τώρα αντιμετωπίζουν στη Γάζα μια δεύτερη περίπτωση αναγκαστικού εκτοπισμού που προηγείται ενός νέου κύκλου απαλλοτρίωσης και εποικισμού των εποίκων.
Αυτό το δεύτερο στάδιο της Νάκμπα θα είναι πολύ πιο αιματηρό από το πρώτο: Ο αριθμός των Παλαιστινίων που έχουν σκοτωθεί μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές πλησιάζει ήδη τον αριθμό εκείνων που σκοτώθηκαν το 1948, και αυτό δεν είναι παρά η αρχή της ισραηλινής επίθεσης. Μόνο η μαζική λαϊκή κινητοποίηση στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη, που θα αναγκάσει τις δυτικές κυβερνήσεις να πιέσουν το Ισραήλ να σταματήσει πριν εκπληρώσει τους σκοτεινούς πολεμικούς του στόχους, θα μπορούσε να αποτρέψει αυτή τη φοβερή έκβαση. Αυτό είναι εξαιρετικά επείγον.
Μην αυταπατάστε: η επικείμενη καταστροφή δεν θα περιοριστεί στη Μέση Ανατολή, αλλά σίγουρα θα επεκταθεί και στις δυτικές χώρες, όπως συμβαίνει εδώ και αρκετές δεκαετίες -αλλά σε ακόμη πιο τραγική κλίμακα.
15 Οκτωβρίου 2023
Μετάφραση: ΤΠΤ – “4” από το: gilbert-achcar.net