26/1/2020
Από τις 20 Γενάρη 2020, το κίνημα για την απόσυρση του νομοσχεδίου Μακρόν-Φιλίπ για αντι-μεταρρύθμιση των συντάξεων εισήλθε σε μια δεύτερη πράξη. Παρά το σταμάτημα, τις τελευταίες ημέρες, της απεργίας διαρκείας στην SNCF (σιδηρόδρομοι) και στην RATP (συγκοινωνίες στο Παρίσι), η κινητοποίηση καθόλου δεν μειώνεται και οι εκατοντάδες χιλιάδες διαδηλωτές της Παρασκευής 24 Γενάρη επιβεβαίωσαν στους δρόμους την αποφασιστικότητά τους να αγωνιστούν για πολλές ακόμα εβδομάδες.
Και πράγματι, η κινητοποίηση της 24 Ιανουαρίου, που είχε καλεστεί από τη διασυνδικαλιστική, κατέγραψε για ακόμα μια φορά μια ισχυρή κινητοποίηση που, στις περισσότερες πόλεις, υπήρξε μεγαλύτερη, κατά μιάμιση φορά κατά μέσον όρο, σε αριθμό διαδηλωτών, από της 16 Ιανουαρίου. Ακόμα και αν η κινητοποίηση αυτή ήταν μικρότερη από τις δύο τεράστιες κινητοποιήσεις του Δεκέμβρη 2019. Παρά το σταμάτημα της απεργίας διαρκείας στις συγκοινωνίες, το κλίμα ήταν σχεδόν παντού αγωνιστικό, εύθυμο και αποφασιστικό. Πολλοί εργαζόμενοι των συγκοινωνιών και πολλοί εκπαιδευτικοί στις διαδηλώσεις, αλλά και από την υπόλοιπη δημόσια διοίκηση, από την ενέργεια, τα λιμάνια, τον πολιτισμό, και… πολλοί δικηγόροι.
Η κυβέρνηση και τα μίντια, που είναι στρατευμένα στο πλευρό της, θα ήθελαν να παραστήσουν το επεισόδιο της αμφισβήτησης της αντιμεταρρύθμισης ως λήξαν. Η κυβέρνηση και η εργοδοσία καλλιεργούν τις τελευταίες μέρες την εργοδοτική και αστυνομική καταστολή ενάντια στους αγωνιστές του κινήματος και “εξεγείρονται” με τις ριζοσπαστικές πράξεις τους. Αλλά ούτε το πολιτικό κλίμα, ούτε και οι νέες πληροφορίες για το πραγματικό περιεχόμενο του νομοσχεδίου δεν συμβάλλουν καθόλου σε καταπράυνση.
Κανένας υπουργός, και ακόμα λιγότερο ο ίδιος ο Μακρόν, δεν μπορεί πλέον να συμμετάσχει ήρεμα σε δημόσια εκδήλωση, σε εγκαίνια, κλπ., χωρίς να προσκρούσει στη λαϊκή εχθρότητα. Ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν και η γυναίκα του αναγκάστηκαν να την κοπανήσουν ντροπιαστικά από ένα θέατρο στο Παρίσι όπου ήθελαν να παρακολουθήσουν ένα έργο στις 18 Ιανουαρίου. Δεκάδες αντιτιθέμενοι στη μεταρρύθμιση είχαν συγκεντρωθεί μπροστά στο θέατρο. Επίσης σε πολλά γραφεία βουλευτών του κόμματός του, του En Marche (LREM), γράφτηκαν συνθήματα στις τελευταίες εβδομάδες, όπως είχε γίνει και πριν από ένα χρόνο, κατά τις κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων.
Η εχθρότητα απέναντι στην αντιμεταρρύθμιση δεν μειώνεται, αντίθετα αυξάνει, στην κοινή γνώμη. Πολλές δημοσκοπήσεις δείχνουν πως σχεδόν τα δύο τρίτα του πληθυσμού ζητάει απλώς την απόσυρση του νομοσχεδίου του Μακρόν και οι ανησυχίες αυξάνουν σε σχέση με τις επιπτώσεις της “μεταρρύθμισης”.
Καθώς αποκαλύπτονται και νέα στοιχεία του νέου συστήματος, η απόρριψη αυξάνει. Με καθαρούς όρους, ο Μακρόν και η κυβέρνησή του έχουν πλήρως χάσει την πολιτική αυτή μάχη. Το σχέδιό τους έχει γίνει πλέον απολύτως γνωστό και καταγράφεται ως πλήρως αντιλαϊκό.
Το πλήγμα αυτό αφορά προφανώς όλους όσους, με μη αναγνωρισμένο πλέον χαρακτήρα βαρέων και ανθυγιεινών, θα πρέπει να εργαστούν δύο ή τρία χρόνια περισσότερο για να πάρουν μια σύνταξη της οποίας δεν μπορούν να ξέρουν το ύψος. Η υπουργός εργασίας, Μυριέλ Πενικό, δήλωσε με σαφήνεια ότι αρνιέται να αποκαταστήσει τα κριτήρια εργασίας βαρέων και ανθυγιεινών που κατάργησε ο Μακρόν το 2017, με αίτημα της εργοδοσίας. Τα κριτήρια αυτά έδιναν, με επιλεκτικούς άλλωστε τρόπους, δικαιώματα πρόωρης συνταξιοδότησης σε χειρονακτικές θέσεις, με δύσκολες στάσεις, με έκθεση σε μηχανικά τραντάγματα ή σε επικίνδυνες χημικές ουσίες. Αυτό αφορά εργάτες και τεχνικούς της βιομηχανίας, προσωπικό υγείας, μισθωτούς στις οικοδομές, και άλλους. Τις τελευταίες ημέρες, ο υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, Ζεράρ Νταμανέν, ανήγγειλε με σαφήνεια ότι, παρόλο που χορηγεί εξαιρέσεις στο προσωπικό των δυνάμεων καταστολής, στους τελωνειακούς και στους πυροσβέστες, καταργεί όλες τις σημερινές “ενεργητικές κατηγορίες” της δημόσιας διοίκησης (που έχουν ώς τώρα δικαίωμα πρόωρης συνταξιοδότησης), όπως τους εργάτες στις αποχετεύσεις, που έχουν πολύ υψηλό ποσοστό πρόωρης θνησιμότητας και 7 χρόνια μικρότερη ελπίδα ζωής από το μέσον όρο των εργατών (και 17 χρόνια από το μέσον όρο των στελεχών).
Όλοι έχουν κάτι να χάσουν. Η απόρριψη είναι μαζική στους δικηγόρους και μεταφράζεται σε δεκάδες πράξεις όπως πετώντας μαύρες τηβέννους, σε συμβολικές διαδηλώσεις που αναγκάστηκε να υποστεί η ίδια η υπουργός δικαιοσύνης, η Νικόλ Μπελουμπέ, στην Καν, στις αρχές του Γενάρη. Οι διαδηλώσεις αυτές με ρίψεις υλικών, λευκών ποδιών, εργαλείων εργασίας, πολλαπλασιάστηκαν από μέρους των εργαζομένων σε νοσοκομεία, σε επιθεωρήσεις εργασίας, σε εκπαιδευτικούς. Σε πολλές διαδηλώσεις, ομάδες γυναικών ντυμένες ως “Rosie the riveter” (εικόνα της αμερικανίδας εργάτριας στην παραγωγή όπλων κατά το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο) οργάνωσαν flash mobs και τραγούδησαν ένα τραγούδι που έχει παραποιηθεί από την οργάνωση ATTAC, για να καταγγείλουν τις προγραμματισμένες μειώσεις των συντάξεων στις γυναίκες.
Σε άλλο επίπεδο, μια μετωπική κριτική του νομοσχεδίου ήρθε από κάπου που θα το περιμέναμε το λιγότερο, δηλαδή από το στρατό.
Το Ανώτερο Συμβούλιο Στρατιωτικών Λειτουργών, ένας οργανισμός τελείως επίσημος για συζητήσεις με το υπουργείο, δημοσίευσε μια κατηγορηματική επιστολή. Παρόλο που οι στρατιωτικοί και οι χωροφύλακες μοιάζουν να εξαιρούνται από το “καθολικό καθεστώς”, το Συμβούλιο αυτό δηλώνει απλώς ότι δεν μπορεί να δώσει ευνοϊκή άποψη για το νομοσχέδιο: “η εφαρμογή ενός κανόνα υπολογισμού που θα βασίζεται στο σύνολο της καριέρας και όχι πλέον στους έξι τελευταίους μήνες θα προκαλέσει αναπόφευκτα μια μείωση των συντάξεων” έως και κατά 20%, κατά τους υπολογισμούς τους.
Τελευταίο, το ίδιο το Συμβούλιο Επικρατείας, που είναι η ανώτερη βαθμίδα του διοικητικού δικαίου, η οποία δίνει γνωμοδότηση σε όλα τα νομοσχέδια, μόλις δημοσίευσε μια πολύ αρνητική γνωμοδότηση στο νομοσχέδιο για τις συντάξεις. Επικρίνει μετωπικά ένα νομοσχέδιο “που βασίζεται σε πολύ αμφίβολες χρηματοδοτικές προβολές”, με προσφυγή σε κατοπινές πολυπληθείς υπουργικές αποφάσεις που δεν έχουν ακόμα γραφτεί. Και, κυρίως, διαπιστώνει ότι το νέο σύστημα δεν μπορεί να υποστηριχτεί ως “καθολικότητας” και “ίσης μεταχείρισης”, καθώς προβλέπει ήδη πέντε διαφορετικά καθεστώτα (υπάλληλοι, δικαστικοί και στρατιωτικοί, ναυτικοί, μισθωτοί γεωργίας και γεωργοί) καθώς και πολλές εξαιρέσεις μέσα σε αυτά τα 5 καθεστώτα. Επιπλέον, πετάει και δύο βραδυφλεγείς βόμβες στον κήπο της κυβέρνησης. Το Συμβούλιο Επικρατείας θυμίζει πως ο νόμος δεν μπορεί να προβλέψει διευθετήσεις που θα υιοθετηθούν μεταγενέστερα, με άλλον νόμο, σε σχέση με την επανεξέταση των μισθών των εκπαιδευτικών. Όπως και επισημαίνει ότι το νομοσχέδιο δεν μπορεί να προβλέψει επιδότηση του επικουρικού ταμείου ναυτικών. Τα τελευταία δύο σημεία ήταν τα δύο κατασκευάσματα που έστησε η κυβέρνηση για να τα κουνάει φιλοδοξώντας να ηρεμήσει τους εκπαιδευτικούς και τους ναυτικούς.
Επιπλέον, οι διαχειριστές του σημερινού συλλογικού συστήματος συμπληρωματικής σύνταξης (ARRCO-AGIRC) υπολόγισαν πρόσφατα ότι το μελλοντικό καθεστώς, αν σταματήσουν να συνεισφέρουν οι υψηλοί μισθοί (οι άνω των 120.000 ευρώ ετησίως) θα προκαλέσει μια ανισορροπία 3,7 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως σε 15 χρόνια. Πράγματι, θα χρειαστεί να συνεχίσουν να παίρνουν τις υψηλές τους συντάξεις τα στελέχη που έχουν ήδη συνταξιοδοτηθεί, την ίδια ώρα που τα στελέχη που είναι ενεργά θα σταματήσουν να δίνουν εισφορές.
Επομένως, πολιτικά, η κυβέρνηση δεν μπόρεσε να πάρει νέα πνοή, παρόλο που θέλησε να κλείσει γρήγορα ένα ζήτημα που ήθελε να εμφανιστεί ως κοινωνικός θρίαμβος.
Μια άλλη παγίδα, που έστησε εξάλλου μόνη της, φτάνει στην εκδήλωσή της: είναι η “Συνδιάσκεψη για τη χρηματοδότηση”, που ήταν μια μανούβρα που εφηύρε στις αρχές Γενάρη για να ξεπεράσει την απομόνωσή της και να πετύχει τη συμφωνία των 2 πιο πρόθυμων συνδικάτων, της CFDT και της UNSA.
Έτσι, βρισκόμαστε ήδη μπροστά στο παράδοξο, η κυβέρνηση να αντιμετωπίζει ένα πολύ διευρυμένο κίνημα και να αντιπροτείνει τη διάθεσή της να διαπραγματευτεί… με μόνο τα δύο συνδικάτα που δεν συμμετέχουν στην κινητοποίηση! Όμως, η παγίδα θα λειτουργήσει αναγκαστικά σύντομα, καθώς η “συνδιάσκεψη” δεν μπορεί παρά είτε να επιβεβαιώσει “την ηλικία συνταξιοδότησης των 64 ετών”, που σημαίνει μια συνταξιοδότηση δύο χρόνια αργότερα, είτε να επεκτείνει τον αριθμό των αναγκαίων ετών εργασίας για συνταξιοδότηση (43 χρόνια είναι σήμερα). Δύο ξίφη του Δαμοκλή στους μισθωτούς που συνταξιοδοτούνται μετά το 2022.
Με λίγα λόγια απέχουμε πολύ από τις ρητορείες της κυβερνητικής προπαγάνδας που εξαίρει ένα νομοσχέδιο κοινωνικής δικαιοσύνης που απλώς θα καταργούσε τα “42 ειδικά ταμεία”.
Ωστόσο, αυτή η πολιτική απομόνωση, αυτή η πλειοψηφική απόρριψη του νομοσχεδίου του Μακρόν, η κινητοποίηση αυτή των εκατοντάδων χιλιάδων μισθωτών και αγωνιστών του κοινωνικού κινήματος εξακολουθεί να μην μπορεί να δημιουργήσει ένα συσχετισμό δύναμης που να επιβάλει υποχώρηση στον Μακρόν.
Σήμερα πληρώνουμε την απουσία προετοιμασίας της μάχης, ήδη από τον Σεπτέμβρη, σε πολλούς επαγγελματικούς τομείς, αντίθετα απ’ό,τι είχε γίνει στην SNCF και στην RATP.
Ώς τώρα δεν υπήρξε μεγάλη συνειδητοποίηση των καταστροφικών επιπτώσεων της μεταρρύθμισης αυτής, ακόμα και στους τομείς του δημοσίου ή της ενέργειας, των μεγάλων αυτοκινητοβιομηχανιών, της αεροναυπηγικής ή της χημείας, οι οποίοι θα μπορούσαν να είχαν βαρύνει στο συσχετισμό δύναμης.
Αρκετοί τομείς σε λιμάνια και ενέργεια μπήκαν σε κίνηση τις τελευταίες μέρες, αλλά με πραγματική χρονική απόκλιση από τους σιδηροδρομικούς.
Το διακύβευμα των ερχόμενων εβδομάδων είναι να διατηρηθεί και να βαθύνει η πολιτική απομόνωση της κυβέρνησης, με πολλές θεαματικές δράσεις, με μπλοκαρίσματα, με διαδηλώσεις, με κατάληψη του μέγιστου πολιτικού χώρου. Και να προωθηθούν με όσο γίνεται πιο ενωτικό τρόπο οι απαραίτητες λύσεις, για να τελειώνουμε με την επισφαλή ζωή και τους χαμηλούς μισθούς που καταλήγουν σε συντάξεις αθλιότητας. Η δουλειά αυτή είναι αυτό που κάνουν συστηματικά δεκάδες χιλιάδες αγωνιστές, πραγματική πολιτική πρωτοπορία του κινήματος, που βρίσκονται μέσα στις διασυνδικαλιστικές και στις διακλαδικές μέσα στους διάφορους χώρους.
Και όλοι έχουν επίσης συνείδηση της ανάγκης να αναπτυχθούν απεργίες σε τομείς, ιδιαίτερα του δημοσίου, που δεν πήραν πάνω τους πολλές ημέρες απεργίας κατά το τελευταίο διάστημα.
Σε σχέση με την ενίσχυση της κινητοποίησης και του συσχετισμού δυνάμεων, ο Ολιβιέ Μπεζανσενό (του NPA) πρότεινε τις τελευταίες μέρες το σύνολο του εργατικού κινήματος να συμφωνήσει για τη διοργάνωση μιας εθνικής κινητοποίησης, με διαδήλωση στο Παρίσι διοργανωμένη ξεκινώντας από όλες τις πόλεις της χώρας, για να επιβληθεί η λαϊκή θέληση απόρριψης της αντιμεταρρύθμισης αυτής. Ίσως η πρόταση αυτή να πάρει το δρόμο της.
Léon Crémieux
25 Ιανουαρίου 2020
Μετάφραση στα ελληνικά, Περιοδικό “Τέσσερα”: https://tpt4.org/?p=4193
Από το γαλλικό πρωτότυπο: France. Le mouvement se poursuit, l’isolement de Macron aussi [Publié par Alencontre le 26 – janvier – 2020]
Το ίδιο και στα ισπανικά, στο Viento Sur: Francia. Movimiento contra la reforma de las pensiones, La movilización continúa, el aislamiento de Macron también
Το ίδιο και στα αγγλικά, στο International Viewpoint: France: The mobilization is continuing, so is Macron’s isolation
Καθώς και το: Γαλλία: Το κίνημα δε σβήνει… αλλά και δεν επεκτείνεται, του Léon Crémieux, 11/1/2020